Malmedy

Het Carnaval

Programma 2025

Een eeuwenoude traditie

Het carnaval van Malmedy is eeuwenoud. In 1459 werd het “Cwarme” (= carnaval van Malmedy) reeds vermeld in oude geschriften.
Het carnaval zelf strekt zich uit over 4 dagen (zaterdag, zondag, maandag) om te eindigen met de “mardi gras” of vette dinsdag.

Op de donderdagen voorafgaand aan het eigenlijke carnaval (in Malmedy spreken ze van “les p’tites haguètes” of de “kleine maskerades”) heerst er in Malmedy ook al carnavalskoorts. Verklede feestneuzen trekken van café tot café om de draak te steken met de klanten.

De voorbereidingen starten al zo’n 2 tot 3 maanden voor het carnaval: repetities, vervaardigen van kostuums (in functie van het gekozen carnavalsthema). 2 mannenkoren bereiden hun satirische komedies voor (de zogenaamde rollenspellen of “les rôles”) waarbij ze zich laten inspireren door het wedervaren van inwoners van Malmedy. Dit optreden vindt op carnavalsmaandag plaats (in de namiddag).

Het carnaval wordt officieel aangekondigd door de « Grosse Police » (de dikke politie). De burgemeester overhandigt vervolgens de sleutels van de stad aan de “Trouv’lê” of de wethouder van het carnaval.
De grote carnavalsoptocht met meer dan 2000 carnavalisten en de traditionele maskers van de Cwarmê vindt op zondag plaats. Toeschouwers worden in het carnaval van Malmedy vaak betrokken in de festiviteiten.

Maandag vinden de rollenspellen plaats, en op vette dinsdag worden de maskers afgedaan en (symbolisch) verbrand tijdens de “Brûlage de la Haguète”, wat meteen het officiële einde van het carnaval inluidt.
Tijdens het carnaval van Malmedy speelt het Waalse dialect een belangrijke rol. Het carnaval van Malmedy valt niet alleen op door zijn mooie, kleurrijke optocht, maar ook door zijn muziek: Carnaval van Malmedy – een sfeerbeeld.

De traditionele maskers

Lu Trouv’lê

Wethouder gedurende de 4 dagen durende carnavalsperiode.

Lu Grosse Police

De dikke politie kondigt het begin van de carnavalsperiode aan en de in voege zijnde wetten.

Lu Djoup’sène

De Egyptenaar is één van de oudste maskers van het « Cwarmê » en moet geïnterpreteerd worden

Lu Haguète

De « Haguète » is uitgerust met een « hape-tchâr » (happe-chair) waarmee toeschouwers bij de enkel genomen worden en op de knieën gedwongen worden.
De “Haguète” eist “excuses”. De toeschouwer moet dan in het Waals antwoorden :  « Pardon, Haguète, à l’ cawe do ramon, dju nu l’ f’rès jamês pus ! »

Lu Vèheû

De « Vèheû » (bunzing) vraagt nauwelijks en neemt, zelfs zonder toestemming.

Lu Sotê

De legendarische kabouters die in de grotten van  Bévercé nabij Malmedy woonden. Deze dwergen hielpen de inwoners van Malmedy in ruil voor wat eten.

Lu Sâvadje-Cayèt   – Lu Sâvadje

 

Lu Hârlikin

Harlekijn uit de Italiaanse « Commedia dell’Arte » zou in de 19e eeuw zijn intrede hebben gedaan in het Cwarmê, samen met Pierrot, Paillasse en Colombine.

Lu Pièrot

Pierrot is altijd gekleed in het wit met zwarte knoppen en een witte punthoed met dezelfde zwarte knoppen.
Hij deelt noten en sinaasappels uit.

Lu Long-Né

De « Langneuzen » lopen in rijtjes van 6 of 7 rond. Ze kiezen uit de toeschouwers een slachtoffer uit en immiteren het slachtoffer tot wanneer deze persoon een rondje betaalt aan de hele groep. Als de Langneuzen niet in staat zijn hun slachtoffer na te doen, dan is het slachtoffer bevrijd zonder een rondje te moeten betalen.

Lu Longuès-Brèsses

De Langarmen  brengen de haren van de toeschouwers in de war of zetten je hoed op een ander zijn hoofd.

Lu Long-Ramon

De lange borstel wordt gebruikt om het haar van de toeschouwer in de war te brengen, hoeden af te werpen en toeschouwers die van wat verder of hoger toekijken te verrassen. Hij veinst onverschilligheid en slaat dan ineens toe. Hij dwingt de toeschouwers zich te bkken door met zijn bezem in het rond te draaien.

Lu Boldjî

Le bakker houdt een grote ronde houden bakkersschep vast waarmee hij het achterste van de vrouwen « weegt ». Hij zegt er iets in het Waals bij « von’là onk k’ èst bin cût, on bin lèvé !…! » (voilà zie, da’s gogebakken en goe opgekomen).

Lu Cwapî

De schoenmakers gaan bij de vrouwen de maten van hun voeten opnemen om schoenen te maken. Dit gaat gepaard met heel veel commentaar in het Waals.

Russische salade

Tijdens het carnaval is er geen tijd om eten te maken en dus wordt er net vóór de start van de carnavalsperiode Russische salade gemaakt: een stevig gerecht op basis van haringen, rode bieten, selder, uien, aardappelen, hard gekookte eieren, bouillon, varkensgebraad, augurken en eventueel noten. Proporties van de ingrediënten en bereidingswijze variëren van kok(kin) tot kok(kin). Russische salade kan tijdens de carnavalsperiode in elke slagerij van Malmedy en omgeving gekocht worden en is in de koelkast lang houdbaar.

 

share
< >